Cảm xúc và lý trí
Mùa thu, tháng Tám, năm 2022, KiWiMi nhận được lời ngỏ về việc đào tạo Định giá cho tập đoàn Vingroup, nhằm chuẩn hóa toàn bộ model để cùng một ngôn ngữ về Tài chính đầu tư và Định giá. Cơ duyên này đến từ một Giảng viên đại học. Khi chị được hỏi thì ngay lập tức chị nghĩ đến Thầy Sang và KiWiMi, vì chính chị là người đã học qua khóa Định giá cổ phiếu tại đây. Được biết là khách hàng đã thuê 2 đơn vị đào tạo, 1 là chuyên gia Investment Banking của Credit Suisse và 1 là giảng viên chuyên đào tạo định giá và dạy CFA ở VN. Tuy nhiên vì học qua online với chuyên gia ở Mỹ nên khả năng thực hành còn hạn chế và cũng chưa đáp ứng đúng được mục đích cần có của khóa đào tạo.
Vingroup tập trung vào tính hiệu quả thực sự, để áp dụng làm được ngay cho công việc của các khối Tài chính, Đầu tư. Còn với giảng viên ở VN thì lời giới thiệu quảng cáo về khóa học rất đúng với những gì nhà Vin cần nhưng khi bắt đầu tiến hành thực tế thì gần như không có gì đúng với những lời đã quảng bá. Và cuối cùng thì KiWiMi đã chốt đơn bằng giá của 2 đơn vị trên cộng lại để làm cho Vingroup. Và tất nhiên nhà Vin đã vô cùng hài lòng về chất lượng khóa học và giá trị mà KiWiMi mang lại!
Ban đầu dự định sẽ là đào tạo kỹ năng Modeling thật hiệu quả cho mảng Bất động sản của Tập đoàn, với mục tiêu định giá được real time các dự án của công ty con từ góc độ của tập đoàn. Và rồi khi sắp xong deal thì Sếp duyệt cuối cùng hỏi là sao chúng ta không định giá luôn cho VinFast để chuẩn bị cho công tác IPO tại Mỹ vào năm 2023? Tuy hơi shock nhưng là một người làm nghề chuyên nghiệp thì việc càng khó thì KiWiMi càng thích làm cho tới nơi tới chốn nên chúng tôi lại start again…Ok, to be continued!
Lúc này báo chí ở Việt Nam đang đưa ra con số tầm 60 tỷ đô cho VinFast. KiWiMi đã xây dựng mô hình từ đầu cũng như xem xét, phân tích các khía cạnh từ kịch bản của Management và kiểm tra toàn bộ các công ty làm ô tô trên toàn cầu để đưa ra 1 kịch bản là 20,6 tỷ đô cho VinFast. Và các cuôc debate đã diễn ra, bao gồm Ban tài chính, Ban đối ngoại, Ban đầu tư và cả phòng Quan hệ nhà đầu tư. Ngoài những kỹ năng cứng cần phải có để làm Model cho thật nhanh, chuẩn xác và hiệu quả thì các bên đã đưa ra lập luận ở nhiều góc nhìn khác nhau. Đối với người đi dạy, việc tất cả học viên tham gia thảo luận và đưa ra ý kiến, phản biện, bảo vệ luận điểm của mình, là một điều rất hạnh phúc. Còn đối với học viên, mặc dù làm chung 1 công ty, nhưng được trực tiếp lắng nghe những suy nghĩ khác nhau và những góc nhìn khác nhau, giúp cho nhà Vin thực sự hiểu chúng ta cần những gì để có thể chuẩn bị cho nhiều kịch bản có thể xảy ra, một khi đã vươn ra biển lớn. Và ngày 15/8/2023 là ngày mà VinFast đã được niêm yết tại Mỹ với giá trị tại thời điểm này là 23 tỷ đô.
Phân tích đầu tư về VinFast
Từ khi VinFast làm xe hơi, cụ thể là xe xăng, thì dưới góc nhìn của một người nghiên cứu về Kinh tế học và Chính sách công, Thầy Sang cho rằng VinFast sẽ khó mà thành công. Theo Khung Phân Tích lợi thế cạnh tranh quốc gia của Heckscher-Ohlin, quốc gia nào có lợi thế về Nhân tố sản xuất nào (Factor) thì nên sản xuất mặt hàng thâm dụng yếu tố sản xuất đó. Cụ thể là, một cách tương đối, Mỹ có lợi thế về Vốn (Capital) và Việt Nam có lợi thế về Lao động (Labor). Như vậy, Mỹ sẽ có lợi thế về sản xuất Ô tô (là mặt hàng thâm dụng vốn) còn Việt Nam sẽ có lợi thế về may mặc (là mặt hàng thâm dụng lao động). Và còn nhiều yếu tố khác như tỷ lệ nội địa hóa cũng như năng lực cốt lõi (core competency) của Vingroup trong ngành ô tô. Kết hợp với một Khung Phân Tích khác về Cụm ngành (Cluster Industry), lý do mà Vingroup khó phát triển mảng ô tô là vì thiếu các nhóm ngành phụ trợ. Để thành công, nhà Vin cần phải phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ để trở thành 1 hệ sinh thái cụm ngành đầy đủ, tránh phụ thuộc hoàn toàn vào các phụ tùng nhập ngoài.
Tuy nhiên, năm 2022, Vingroup lại thông báo dừng toàn bộ xe xăng và chuyển qua hoàn toàn XE ĐIỆN. Thầy Sang thực sự rất vui vì điều này, vì chính điều này mới có hy vọng để thành công trong lĩnh vực xe hơi. Và đó cũng là lý do cá nhân mà Thầy Sang và KiWiMi dồn rất nhiều tâm huyết để bồi đắp cho đội ngũ nhà Vin qua mô hình định giá VinFast với mong mỏi rằng nhà Vin sẽ thành công trên xứ người.
Xe điện là Thematic Investing, trường phái “đầu tư theo chủ đề”. Tesla thành công bởi vì họ có sứ mệnh làm tốt đẹp hơn cho nhân loại, thông qua Xe điện. Đối với các nước phát triển, dân trí tài chính cao, nhà đầu tư chú trọng vào các công ty tạo ra giá trị thực sự cho cộng đồng. Và trào lưu này bùng nổ ở những năm 2021 và 2022. Việc ông chủ Vingroup thay đổi chiến lược là hoàn toàn hợp lý. Và lúc này thì mình hiểu là làm xe xăng là bước chuẩn bị cho sự phát triển về xe điện, dù con đường nó hơi….thăng trầm và ngoằn ngoèo, tuy nhiên, điều này là có thể hiểu được. Nếu mà có thể IPO thông qua SPAC vào năm 2020 2021 thì quả thật VinFast sẽ có rất rất rất nhiều cơ hội thành công lớn, tạo tiếng vang toàn cầu. Tuy nhiên, dù là tầm tỷ phú nhưng mà vẫn phải phụ thuộc vào thời cơ chứ khó mà nhân định thắng thiên, mình cho là vậy. Và trong khó khăn thử thách mà có thể thành công thì đó mới thực sự là người tài và là anh hùng thực sự, không phải nhờ ăn may!
Khi làm với VinFast, mình có một vài ý để nhà Vin có thể thành công, dựa vào lợi thế của Vin đã được chứng mình từ trước tới giờ.
VinFast phải làm thật nhanh, và phủ sóng thị trường. Không bàn về chiến lược giá, đó là việc của Vin cần cải thiện, nhưng làm việc hiệu quả và tốc độ nhanh chóng, cũng như tính kỷ luật, là điều mà Vin có thể tự tin. Vì sao? Tỷ lệ xe điện trên toàn cầu hiện giờ còn khá ít, chỉ mới dưới 6% (2021). Đặc biệt, các ông lớn Châu Âu vẫn còn đang chuẩn bị R&D và còn đang có doanh số cao từ xe xăng, thì đó là cơ hội cho VinFast với chiến lược thần tốc.
Hệ số này thể hiện tính hiệu quả của việc sử dụng đồng vốn trong việc tạo ra doanh thu. Hệ số này nhà Vin cần đảm bảo từ 2.5-3 lần là sẽ có cơ hội thắng cao. Nhìn VinFast bây giờ có thể so với Tesla 8-9 năm về trước, hệ số này tầm 1.0 mà thôi, tuy nhiên, vì Tesla tập trung R&D quá nhiều nên có thể hiểu được. Vin không phải là Tesla, cũng không thể là Tesla, mà Vin nên tận dụng thế mạnh của mình.
Đó là, liệu rằng, nhà đầu tư có thực sự nghĩ, ĐIỆN (Electric) là năng lượng sạch? Đây là vấn đề mấu chốt. Theo các bạn thì sao?
Yếu tố bất lợi sắp tới !!!!!
Mỹ sẽ bước vào Recession, đó là điều chắc chắn!
Như vậy, nếu nhà đầu tư nghĩ rằng VinFast là nhóm ngành Consumer Discretionary (ngành tiêu dùng xa xỉ, theo chuẩn GICS) thì sẽ là bất lợi. Tuy nhiên, lấy ví dụ như Tesla, họ đã vô tình hoặc chủ ý một cách rất thành công, khi có 1 big story teller, đó là Ms Cathie Wood từ ARK Invest, cô này thậm chí đã dẫn dắt nên câu chuyện xe điện không người lái là thuộc về nhóm công ty Công nghệ, trí tuệ nhân tạo. Đó là một sự thông minh vô cùng! Chỉ cần có yếu tố nhấn mạnh về Technology, cùng với làn sóng AI và high tech hiện nay, Tesla cũng như Vin sẽ trở nên hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư bất chấp suy thoái, bởi vì công nghệ giúp tiết kiệm chi phí.
Sau tất cả, dòng máu Việt Nam, trái tim Việt Nam, mong rằng VinFast sẽ thành công trên trường quốc tế !
_Thầy Nguyễn Hồng Sang CFA, CMA_
Founder HSAcadmy và KiWiMi
Sắp xếp theo
